Telegrafie tijdens de Duitse inval (augustus – oktober 1914)

De gestage opmars van het Duitse leger in 1914 zorgde voor de Belgische bedienden van het ‘Beheer van telegrafen en telefonen’ voor een drukte van jewelste op hun anders rustige arbeidsplaats. Deze telegraafkantoren waren gevestigd in de postkantoren en/of in de spoorwegstations. Voor de burgerlijke en militaire overheden waren ze het aangewezen middel om te communiceren met de lokale instanties.

In het gemeentearchief van Ichtegem bleef een bundel van 40 telegrammen bewaard uit de periode 5 augustus tot 13 oktober 1914. Het eerste telegram van 5 augustus 1914 meldt dat het verlaten van Frankrijk niet meer mogelijk is zonder een paspoort. Op 30 augustus 1914 ontvangt de burgemeester van Ichtegem de melding dat er vluchtelingen uit Gent onderweg zijn. In het laatste telegram van 13 oktober 1914 ontvangt de Ichtegemse gemeentesecretaris Julien Cloet de melding dat zijn vader naar Engeland zal vertrekken en zijn adres zal nasturen.

De telegrammen handelen over: de staat van oorlog, de staat van beleg, de strafmaat voor spionage, de controle op de voorraden tarwe en meel van molens en maalderijen, de oproep aan motocyclisten om oorlogsvrijwilliger te worden, het tekort aan blauwe kielen voor de burgerwachten, het aan ketenen leggen van auto’s en moto’s om spionageritten te voorkomen, het verbod voor veldwachters om hun uniform af te leggen, het uitsteken van het nationaal vaandel op kerken en gemeentegebouwen, het uitwijzingsbevel voor alle Duitse en Oostenrijks-Hongaarse onderdanen, de toelating aan de behoeftige vluchtelingen om naar Engeland te reizen, het doven van de openbare verlichting om 21 uur, de dienstplichtigen.

Verschillende berichten zijn duidelijk antwoorden op door de Ichtegemse administratie gestelde vragen. Deze werden (nog) niet ontdekt.

Deze bundel is een voorbeeld van het belang van moderne telecommunicatie tijdens de begindagen van de oorlog. (Archiefref.: Archieven Gemeente Ichtegem – Modern Archief Ichtegem – Militie en militaire aangelegenheden – Oorlog en opeisingen tijdens WO1 (BE GAI A/MAI/G/3/P.B./434/05))

(Antoon Verbeke – Gemeente- en OCMW-archivaris Ichtegem – juli 2017)