Archief van architect Van Elslande

Het archief werd door zijn erfgenamen in permanente bruiklening gegeven aan de Provincie. Het overdrachtscontract wordt bewaard in de administratie van de Archiefdienst onder D-40. Nadere gegevens in verband met de effectieve overdracht zijn te vinden in Overdrachtsborderel 2009/16. De effectieve overdracht vond plaats op 2 juni 2008.

Het archief van Camille Van Elslande kwam tot stand in de periode 1919 en 1962 en heeft voornamelijk betrekking op Veurne en omstreken. Het archief bevat voornamelijk losse plannen (schetsen, ontwerptekeningen, presentatietekeningen, detailtekeningen, technische tekeningen, calques, blauwdrukken en afdrukken) en projectdossiers die betrekking hebben op het Interbellum, toen Van Elslande in hoofdzaak als architect actief was. Zijn opdrachten besloegen naast wederopbouw van vernielde woningen na de Eerste Wereldoorlog ook verbouwingswerken en nieuwbouw. Verder treffen we ook enkele ontwerpen van meubilair aan. Vanaf de jaren '40 zette Van Elslande zijn carrière als architect op een lager pitje en dit wordt ook duidelijk weerspiegeld in de bewaarde stukken. Na WO II hebben deze in hoofdzaak betrekking op zijn functie als arrondissementscommissaris van Veurne-Diksmuide (1946-1955) en zijn lidmaatschap van diverse verenigingen, zoals de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen West-Vlaanderen, het Beschermingscomité voor Volkswoningen in het arrondissement Veurne of de Commissie voor de Rationalisering der Landelijke Gebouwen. Ten slotte worden in het archief ook diverse schattingsverslagen uit het Interbellum en de periode na de Tweede Wereldoorlog bewaard, zowel in verband met opmetingen van oorlogsschade als van opdrachten voor de rechtbanken van het kanton of het arrondissement Veurne of voor particulieren. Een affiche, enkele foto's en de vele plannen zijn afgesplitst van de archiefdossiers en afzonderlijk geklasseerd in de Afficheverzameling, de Fotoverzameling en de Kaart- en planverzameling (de plannen onder K. 366 tot K. 941).

Het archief bleef tijdens het leven van Van Elslande bewaard in het atelier van zijn woonhuis aan de Sasstraat 11 te Veurne. Toen het gezin verhuisde naar Sasstraat 12 werd het archief meegenomen en op de zolder ondergebracht. De bewaaromstandigheden waren daar verre van ideaal. Zo ontsnapte het archief op het nippertje aan grote vochtschade toen de erfgenamen opmerkten dat er verschillende lekken waren op de zolderverdieping. Ze verhuisden de bescheiden naar de kelder en isoleerden de zolder, waarna ze daar terug ondergebracht werden. Het archief bleef er jaren onaangeroerd liggen tot zijn kleinkinderen, naar aanleiding van de verhuis van hun moeder, zich afvroegen wat er mee diende te gebeuren. Een kleindochter stelde voor het onder te brengen in de Ecole des Arts Industriels et Décoratifs, waar Van Elslande gestudeerd had. De onderhandelingen raakten in het slop en via prof. dr. Lambert (VUB) kwam ze in contact met het Centrum voor Vlaamse Architectuurarchieven. Daar raadde men haar aan het archief onder te brengen in het Stadsarchief Veurne of het Provinciaal Archief West-Vlaanderen. Gezien het werkterrein van Van Elslande ruimer was dan Veurne, werd voor het laatste geopteerd.

Zie ISAAR - beschrijving van de archiefvormer.

Van Elslande stelde zelf geen ordeningsplan op. Wel trachtte hij orde te scheppen in zijn architectenadministratie. Dit bleek uit de duidelijk herkenbare oude ordening. De projecten die hij als zelfstandig architect uitvoerde, klasseerde hij alfabeti

Het archief werd geïnventariseerd door Gwenny Vlaemynck, stagiaire van de master na masteropleiding Archivistiek: Erfgoedbeheer en Hedendaags Documentbeheer (Vrije Universiteit Brussel - VUB). De archiefbescheiden werden beschreven in Probat, het geautomatiseerde archiefbeheersysteem van de Provinciale Archiefdienst West-Vlaanderen.

Naast de stukken die zich in het in bewaring gegeven deel van het privé-archief van Camille Van Elslande bevinden, zijn ook stukken terug te vinden bij de erfgenamen van de architect. Diverse bouwtekeningen worden bewaard bij kleinkinderen; ook het merendeel van de aquarellen die zich in oorsprong in dit archief bevonden; belangrijke stukken betreffende zijn private leven zoals diploma's, persoonlijke briefwisseling, foto's,... en zijn publieke leven, zoals enkele voorbereidingen voor lezingen; en zijn collectie tijdschriften en zijn schilderijen. Over bepaalde realisaties van Van Elslande is ongetwijfeld ook elders informatie te vinden. Denk maar aan het Archief van de Dienst Verwoeste Gewesten of diverse stadsarchieven, waar bouwaanvragen bewaard bleven. Zijn participatie als briefwisselend lid van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen West-Vlaanderen kan dan weer onderzocht worden aan de hand van het archief van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, dat te Brussel bewaard wordt. Voorts publiceerden diverse kranten (korte) artikels over Camille Van Elslande naar aanleiding van zijn overlijden in 1962. Ook in verschillende publicaties over Veurne wordt zijn naam sporadisch vermeld. Voor meer gegevens over zijn ambt als arrondissementscommissaris, zie BE PAWV A/Arr. Com. Veurne-Diksmuide/2006.

Gwenny Vlaemynck: 'Architecturale Wederopbouwarchieven in de Westhoek. Inventaris van het archief van Camille Van Elslande (1911-1962)'.

Zie ‘Leeszaalreglement Provinciaal Archief West-Vlaanderen’.